TEMEL FOTOĞRAFÇILIK EĞİTİMİ

Hüseyin Berke Güçtaş 14 Ocak 2021

1 3 dakika okuma süresi

İletişim kurmanın tek yolu cümlelerden mi geçer? Fikirleri belirtmenin en estetik hali olan fotoğrafçılık da insanlarla anlaşmak, kaygılarınızı göstermek için kullanabileceğiniz bir dildir. Gazi Tıp Fotoğraf Kulübü olarak gerçekleştirdiğimiz eğitim serisinin “Temel Fotoğrafçılık Eğitimi” bölümüyle size bu dili konuşmanın tekniğinden bahsedeceğim. Fotoğrafla kalmanız dileğiyle 🙂

Neden Fotoğraf Çekeriz ?

Dünyayı değiştirmek için…
Düşlediğim, hayalini kurduğum bir dünyayı yaratabilmek için fotoğraf çekiyorum…

Fotoğraf çekmek için önce fotoğraf makinemizi tanımamız gerekir.Fotoğraf makineleri DSLR ve SLR olmak üzere ikiye ayrılır.

SLR (Single-lens reflex), objektifi değiştirilebilen filmli makinelere verilen isimdir.

DSLR (Digital single-lens reflex), yine objektifi değiştirilebilen dijital makinelere verilen isimdir. Diğer bir ifadeyle DSLR teknolojik değişimin profesyonel fotoğraf makinelerine yansımasıdır. DSLR‘ de CCD veya CMOS sensör üzerine algılama yapılırken SLR‘de film üzerine algılama yapılır. (CCD ışığa karşı daha hassas, düşük parazitli görüntüler verirken ; CMOS görüntüleri daha çok parazitli olmaya meyillidir. Maliyet, piyasa fiyatlarından dolayı pazarda fazlaca CMOS sensör tercih edilir.)

SLR VE DSLR ARASINDAKİ FARKLAR

• SLR makinelerde çektiğimiz fotoğrafların anlık olarak görüntüsüne erişemeyiz ve silemeyiz, fotoğrafı tab ettirdikten sonra görebiliriz. DSLR makinelerde ise anlık olarak görebilir ve silebiliriz.
• SLR makinelerde depolama kapasitesi takılan film kadar kullanılır ancak DSLR makinelerdeki depolama kapasitesi ise taktığımız SD vb. kartların kapasiteleri kadardır.
• SLR makinelerde çektiğimiz fotoğraflarda ancak karanlık oda teknikleri ile parlama, yakma gibi özel teknikler kullanılarak oynama yapılabilir .Bu sistemler tamamen kimyasal olarak yapılır ve uzmanlık gerektirir. DSLR makinelerde ise, ister makinemizin üzerinden istersek de çektiğimiz fotoğrafı bilgisayarımıza aktararak dilediğimiz düzenlemeyi yapabiliriz.
• SLR ‘da video çekmek mümkün değil iken çoğu DSLR ‘da video çekmek mümkündür.

Fotoğraf makinelerinin üç temel yapıtaşı:

1)Diyafram

2)Enstantene

3)ISO

DİYAFRAM

’Diaphraam’ ile anlatılan geçen ışık miktarını ayarlayan yapraklı mekanizma iken bizim burada kullandığımız diyafram ‘açıklık ‘ kelimesi ile ifade edilebilir. Açıklık çapını, dolayısıyla da geçen ışığın miktarını belirleyen bu yaprakların hareketidir.

Tıbbi Şekil için :Diyaframın insandaki karşılığı iris,pupilin büyüyüp küçülmesi 😉 tenks to Atakan SOFU

• Filme düşecek ışık miktarının ne kadar geniş veya dar bir aralıktan objektif yardımı ile makineye gireceğini belirler.
• Diyaframı ne kadar çok açarsak, filmin üzerine o kadar fazla ışık düşer.
• Diyafram “stop” olarak tanımlanan bir “F” değeri ile ifade edilir. ”F” değeri küçüldükçe diyafram daha fazla açılır, değer büyüdükçe diyafram daha fazla kısılır.
• Fotoğraf makinelerinde diyafram 1,1.4,1.8,2.0,2,8,4.0,5.6,8,11,16,22,… sayısal şeklinde gider. Bu değerlere ek olarak ara duraklar vardır.( örn; 3.5). Her bir değer, bir önceki değerden iki kat fazla ışık anlamına gelir.

Soldaki fotoğrafta olduğu gibi ,açık diyafram(sayısal olarak küçük değer) odakladığımız objeyi netleştirirken bu odak mesafesi dışında kalan objeleri ise mesafe ile orantılı olarak objelerden uzaklaştıkça bulanıklaştırır(blur).

Sağdaki fotoğrafta olduğu gibi ,kapalı diyafram(sayısal olarak büyük değer)kadrajımızın içindeki objelerin net alanının daha fazla olmasına olanak sağlar.

ENSTANTANE (perde hızı)

Film veya sensör üzerine düşecek olan ışığın süresini belirler.Bu işlev için bir perde kullanılır.Çekim şartlarına göre belirlediğimiz zaman periyodu içinde perde açık tutulur ve ardından da kapanır. Bu zaman dilimi içinde lens ve diyaframdan giren ışık, film üzerine yansıtılır.

• Enstantane, obtüratör, perde, shutter, pozlama süresi ve örtücü gibi isimler anlatımlarda kullanılır. Genelde pozlama süresi kullanılır.
•30,15,8,4,2,1,1/2,1/4,1/8,1/15,1/30,1/60,1/125,1/250,1/500,1/1000,… dizesi şeklinde gider ve fotoğraf filmi ya da CCD üzerine ışığın kaç saniye boyunca düşeceğini belirler.
• Bir stop noktası, kendinden önceki veya sonrakinin iki katı veya yarısı kadar ışığı sağlar film üstüne.

Kısa pozlama: Hareketi dondurma, çok ışığın olduğu durumlarda optik algılayıcıya düşen ışığı azaltmak için hızlı enstantane değeri kullanarak çekim yapılmasıdır.

Uzun pozlama: Kaydırma (İng: ‘Panning’) gibi hareketin devamlılığını fotoğrafa yansıtmak için, ortamda az ışık olduğunda optik algılayıcıya düşen ışığı arttırmak için yavaş enstantane değeri kullanarak çekim yapılmasıdır.Fotoğraf çekerken uzun pozlama gerekirse ve herhangi bir optik sabitleme yoksa 1/odak uzaklığı veya daha uzun olan bir süre pozlama yapılacaksa, makineyi sabitlemek gerekmektedir. Sabitlemezsek fotoğraf bozulmuş bir şekilde çekilir.Bu yüzden tripod kullanmalıyız.

Diyafram ve enstantane birbirlerine bağımlıdır ve birbirlerine yardımcı olurlar. Birbirlerine ters orantılıdır ama makineden içeri giren ışığı dengelemek amaçlı arttırılıp azaltılabilirler. Işık doğru ayarlanmaz veya dengelenemez ise, overexpose(patlama) ya da underexpose(eksik pozlama, fotoğrafın karanlık olması) oluşur.

ISO

Eski fotoğrafçıların ASA olarak tanımladığı ISO, filmin ışığa duyarlılık hassasiyetini belirler. ISO değerleri, genel olarak 50,100,200,400,800,1600,.. katları şeklinde gider. Ama çoğunlukla ara değerler de kullanılır (80,125,160 gibi. Profesyonel makinelerde çoğunlukla görülür.) 200 ISO ile çekilen bir fotoğraf, tüm diğer parametrelerin aynı olması koşulunda (diyafram, enstantane, ışık koşulları), 100 ISO ile çekilmiş olana göre iki kat fazla değerde ışık alır.

Filmin veya CCD’nin ışığa olan duyarlılığı yükseldikçe yani ISO değeri arttıkça, fotoğrafta “grain” adı verilen kumlanmalar oluşacaktır. Dijital fotoğraflarda oluşan bu kumlanmanın adı ise “noise” yani çok küçük noktacıkların oluşmasıdır. Bu pozisyonda yüksek ISO değerleri bize hızı sağlarken, düşük ISO değerleri de fotoğrafta netlik sağlayacaktır. Gerekli olmadıkça fotoğrafın netliği açısından yüksek ISO değerlerini tercih etmemeliyiz.