BİLİM VE TEKNOLOJİ

TEKNOLOJİ 101

Teknoloji her gün katlanarak artan bir hızla gelişmeye devam ediyor. Bu durumun doğal bir sonucu olarak çeşitlilik artıyor. Maliyet düşerken verim giderek artıyor. Teknolojik cihazlar konusunda çeşit çeşit marka, sayamayacağımız kadar çok model çıkmış durumda. Peki telefon veya bilgisayar alırken nelere dikkat etmeliyiz? Teknolojik cihazları nasıl kıyaslarız?

Tüm bunları yapabilmek için teknoloji konusunda temel kavramlara hâkim olmamız gerekli aslında. Bugün bilgisayar, tablet, konsol ve telefonlarda karşımıza çıkan bu detaylar yakın gelecekte cihazlar akıllılaşmaya devam ettikçe daha çok önem kazanmış olacak.

Teknolojik cihazların büyük çoğunluğunun bilgisayarların özelleşmiş versiyonu olduğunu düşünürsek bu yazımızda bilgisayarların temel bileşenlerini inceleyeceğiz.

Bunları sıralamak gerekirse;

  1. Anakart
  2. İşlemci (CPU)
  3. Ekran Kartı (GPU)
  4. Bellek (RAM)
  5. Depolama Birimi

Anakart

Bilgisayar aslında her birimin kablolarla birbirine bağlı olduğu bir devre bütünüdür. Bir bilgisayarın işlevini yerine getirebilmesi için diğer birimleriyle olan bağlantısı çok önemlidir. Bu işlem için kablo kullanmak pek ergonomik olmadığından anakart tercih ediyoruz. Her anakartta yüklü bir BIOS (basic input/output system) bulunur. Anakartın işlevini yerine getirebilmesi için BIOS gereklidir.

İşlemci

Central Processing Unit (CPU) olarak bilinen merkezi işlem birimi adından da anlayabileceğimiz gibi bilgisayarda yapılan tüm eylemleri gerçekleştiren birimdir. Bilgisayarın beyni de diyebiliriz. Peki çok sık duymaya başladığımız 8 çekirdekli bilgisayarlar, telefonlar ne ifade ediyor? Geçmişte yalnızca tek çekirdekli işlemciler mevcuttu. Yani aynı anda sadece bir işlem gerçekleştirilebilirdi. Teknoloji geliştikçe çift çekirdekli (duo-core), dört çekirdekli (quad-core) ve sekiz çekirdekli (octa-core) işlemciler çıktı. İşte o sekiz çekirdekli telefonların özelliği aynı anda sekiz işlem yapabilmesi. Ama bu sizi aldatmasın çünkü işlemci hızını etkileyen tek faktör bu değil. İşlemcinin saat hızı yani clock speed dediğimiz değerin de hatırı sayılır bir önemi var. Bilgisayarın yerine getirdiği her bir işleme 1 Hz değeri verilir. Yani 3.4 GHz demek işlemci saniyede 3.400.000.000 işlem gerçekleştirebiliyor demektir.

Ekran Kartı

Graphic Processing Unit (GPU) yani grafik işlemci birimi olarak bilinen bu yapının temel özelliği görüntü oluşturmak. Günümüzde gerçek mi sanal mı olduğunu ayıramadığımız oyunlar bulunmakta. Bu tür oyunları oynayabileceğiniz bir bilgisayar arıyorsanız ekran kartı bakmanız gereken ilk özelliktir. Peki hadi detayına inelim. Aslında ekran kartı ile GPU tam olarak aynı şey değil. Ekran kartı bir kutu gibi düşünülürse GPU bu kutunun bir birimidir. Ekran kartının işlemcisi görevini görür. Günümüzden örnek vermek gerekirse, eğer ilgiliyseniz kripto paralar için GPU kullanılmaya başladığından haberiniz vardır. Bu ikisi arasındaki ilişkiyi kurmakta zorlanabilirsiniz. Hemen açıklayalım. Ekran kartları çok güçlü birimlerdir. Yüksek hızda büyük verileri işleyebilirler. Bu nedenle kripto para sektöründe çok popüler oldular. “Madem ekran kartları bu kadar güçlü işlemcinin görevini de yerine getirsin, işlemciye neden ihtiyacımız var?” diye düşünebilirsiniz. Ekran kartları güçlü olsalar da çoklu işlemleri yerine getirmede zayıftırlar. Bu nedenle direkt işlemci yerine kullanılamazlar.

Bellek

Random Access Memory (RAM) olarak bilinen bu birim genellikle bilgisayarın hızını etkileyen tek faktörmüş gibi düşünülür. Bilgisayarın kapasitesini ve hızını arttırmada büyük bir etkisi vardır ama tek faktör değildir. Bir benzetme yapmak gerekirse RAM, bilgisayarın kısa süreli hafızasıdır. Bilgisayarda yaptığımız her işlem RAM’in üzerinden geçer. Bilgisayarınızda RAM olmazsa bilgisayarınız çalışmaz mı? Tabii ki çalışır ama çok yavaş olacaktır. Chrome sekmeleri gibi düşünelim. RAM’iniz ne kadar büyükse o kadar çok sekme açarsınız. Ne kadar hızlıysa sekmelerin açılmasını o kadar az beklersiniz. RAM’iniz yoksa tüm işlemleriniz sabit diskten yürür. Aynı örnekten gidersek sekmeleri açtınız. YouTube olan sekmeye tıkladığınızda tüm işlemi en başından başlatır sabit disk. Aynı anda birden fazla veriyi size sunamaz. RAM’in tek kötü yanı olası bir güç kesintisinde RAM’deki bilgilerin tamamen silinmesidir. Alacağınız ürünlerin RAM kıyasını yaparken dikkat etmeniz gerekenler ise hızı, boyutu ve gecikme değeridir.

Sabit Disk

Son olarak sabit disk de bilgisayarın uzun süreli hafızasıdır. Bu konuda karşımıza çıkacak 2 tür var. Hard Disc (HDD) ve Solid State Drive (SSD). İkisi arasındaki temel fark şudur. HDD mekaniktir. Bilgiye erişmek ve işlemek için içinde bulunan diski döndürmesi gerekir. SSD ise tam elektronik denilebilir. Disk yerine çip barındırdığı için disk döndürme gibi gecikmelerle uğraşmadan direkt bilgiye erişebilir ve işleyebilir. Farklarından da anlayacağımız üzere SSD daha hızlıdır, HDD daha yavaştır. Üretimi daha maliyetli olduğu için SSD’ler HDD’lerin yaklaşık 2 katı fiyata sahiptir.

Her ne kadar telefon alırken kameranın büyük önemi olsa da telefonun uzun ömürlü olabilmesi için bu birimler de önemlidir.

Karşılaştırma sitelerinde merak ettiğiniz modelleri seçerek bu birimleri kolaylıkla kıyaslayabilirsiniz. Veyahut ileride sahip olduğunuz bu bilgilerle çocuğunuz bilgisayarı oyun oynamak için mi istiyor, ders çalışmak için mi kolaylıkla anlayabilirsiniz.

KAYNAKÇA

  1. Avcı, B. (2021, Mayıs 14). CPU ve GPU Nedir, Ne İşe Yarar? Webtekno: https://www.webtekno.com/cpu-nedir-gpu-nedir-islemci-ekran-karti-h81224.html adresinden alındı
  2. Karacalı, A. (2021, Mayıs 14). Bilgisayar ve Telefonlardaki ‘İşlemci’ Nedir, Ne İşe Yarar? Webtekno: https://www.webtekno.com/islemci-nedir-ise-yarar-h87674.html adresinden alındı
  3. Karataş, A. B. (2021, Mayıs 14). SSD Nedir, Ne İşe Yarar? Webtekno: https://www.webtekno.com/ssd-nedir-ne-ise-yarar-h88995.html#:~:text=Solid%2Dstate%20drive%27lar%20(,bellekler%20ve%20tabletler%20ile%20ayn%C4%B1d%C4%B1r. adresinden alındı
  4. Şipal, B. (2021, Mayıs 14). Anakart Nedir, Ne İşe Yarar, Nasıl Çalışır? Webtekno: https://www.webtekno.com/anakart-nedir-nasil-calisir-h94948.html adresinden alındı

GÖRSELLER

  1. https://www.pexels.com/photo/flat-screen-monitor-turned-on-in-office-2343475/
  2. https://www.binarytides.com/blog/wp-content/uploads/2020/10/msi-x570-a-pro-motherboard.jpg
  3. https://www.webtekno.com/images/editor/default/0002/50/c7f3cc61a28326ceb53b87dfcd0a35dbcf761f6b.jpeg
  4. https://www.nvidia.com/tr-tr/geforce/graphics-cards/30-series/rtx-3080/
  5. https://static.shiftdelete.net/wp-content/uploads/2019/10/ram-ne-ise-yarar.jpg
  6. https://www.webtekno.com/images/editor/default/0002/53/a6b0a6fe60d2ed850b0b89f059205480ea5879e0.jpeg
Daha Fazla Göster

Hamit Can Haydaroğlu

Merhaba ben Hamit. Eğitim sürecimizde bir tıp öğrencisinden fazlası olmamız gerektiğine inanıyor ve bu yolda çabalıyorum.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Başa dön tuşu